ក្រសួងការបរទេសមានកង្វល់ ក្រែងមានការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច បន្ទាប់ពីមានទំនាក់ទំនងមិនល្អជាមួយអាមេរិក
ផាក់ ស៊ាងលី and បែន សុខហ៊ាន
ភ្នំពេញ: ក្រសួងការបរទេសនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកាលពីម្សិលមិញបានបង្ហាញពីកង្វល់លើការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដែលអាចនឹងនាំឲ្យមានការរាលដាលដល់កូតានាំចេញផលិតផលរោងចក្រកាត់ដេរពីកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានភាពតានតឹងទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរ។
លោក អ៊ុច បូររិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីនៃក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិថ្លែងទៅកាន់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមអ្នកច្បាប់ប្រមាណជាង ៦០ នាក់នៅក្នុងសន្និសីទស្ដីពី «សមិទ្ធផល ២៤ ឆ្នាំនៃការអនុវត្តរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា» នៅក្នុងវិមានរដ្ឋចំការមនកាលពីម្សិលមិញ ដោយចាត់ទុកខែកញ្ញានៅក្នុងរដូវភ្លៀងនេះគឺជាខែក្ដៅដោយសារទំនាក់ទំនងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកដោយសារតែការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការបិទវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) របស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិករួមទាំងការបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួន។
លោក អ៊ុច បូររិទ្ធ ថ្លែងថាខែកញ្ញា ២០១៧ «គឺជាខែយីអ៊ុនដាក់អារក្សជាន់ ទំនាក់ទំនងយើងទាំង ២ មើលទៅពិបាក។... ខែកញ្ញានេះគឺជាខែមួយដ៏ក្ដៅនៃទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា នៅថ្ងៃទី ២ ខែកញ្ញា។ ជាបន្តបន្ទាប់យើងបិទ NDI ទៀត»។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោក បូររិទ្ធ បានថ្លែងអះអាងពីជំហររឹងមាំដោយមិនមានកង្វល់ចំពោះការដាក់ទណ្ឌកម្មលើទិដ្ឋាការពីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនោះទេ តែព្រួយបារម្ភលើការនាំសម្លៀកបំពាក់ទៅទីផ្សារអាមេរិក និងអឺរ៉ុប។
លោក បូររិទ្ធ ថ្លែងថា៖ «បញ្ហានេះខ្ញុំយល់ថា អត់វីសា អត់បញ្ហា អត់ងាប់ មិនបានទៅអាមេរិកក៏ហីទៅ ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហាសំខាន់យើងមានការព្រួយបារម្ភតែម្យ៉ាងទេគឺ ឥឡូវវាមាននិន្នាការរុញ រួចទៅហើយ រុញអាមេរិក គឺសភាអាមេរិកហ្នឹងរុញឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច [យើង] ខ្លាចវារាលដាលដល់បញ្ហាកូតា គឺថាអីវ៉ាន់វាយនភណ្ឌដែលជាទីផ្សារដ៏ធំ។ ការបារម្ភគឺតែប៉ុណ្ណឹង»។
រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងការបរទេសកំពុងស្វែងរកទីផ្សារថ្មីដើម្បីជំនួសទីផ្សារអាមេរិកប្រសិនបើរដ្ឋការលោក ដូណាល់ ត្រាំ ដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើកម្ពុជា។ «សំខាន់គឺបង្វែររកទីផ្សារ ខំណាស់យើងខ្ញុំ ក្រសួងការបរទេសហ្នឹង ជាមួយឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្ត្រី យើងខំបង្វែររកទីផ្សារគឺថាយើងមិនពឹងផ្អែកលើតែទីផ្សារអាមេរិកាំង មិនពឹងផ្អែកលើទីផ្សារ ២ នេះទេ។ ខំបង្វែររកទីផ្សារផ្សេងទៀត ដើម្បីជាច្រក ដើម្បីទប់ទល់ទៅនឹងសភាពការណ៍ដែលអាចកើតមានជាយថាហេតុ។ បើអាមេរិកគេទៅគឺគេទាញ EU ឲ្យទៅជាមួយ»។ជាមួយគ្នានេះដែររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានផ្អាកកិច្ចសហការរុករកអដ្ឋិធាតុទាហានអាមេរិក ខណៈដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីម្សិលមិញនោះដែរបានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកយកគ្រាប់បែកដែលខ្លួនទម្លាក់ជាង ២ លានតោនទៅអាមេរិកវិញ ដែលរួមមានទាំងគ្រាប់បែកគីមី ២ គ្រាប់នៅក្នុងខេត្តស្វាយរៀងផងដែរ។លោក ហ៊ុន សែន បានបន្តរិះគន់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកចំពោះការទម្លាក់គ្រាប់បែក ២ លាន ៧ សែនតោននៅកម្ពុជាក្នុងសម័យសង្គ្រាម។ ការរិះគន់នេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងការថ្លែងសុន្ទរកថាទៅកាន់កម្មករ-កម្មការិនីជាង ១ ម៉ឺននាក់មកពី ១៧ រោងចក្រនៅតំបន់រោងចក្រចាក់អង្រែលើក្នុងខណ្ឌមានជ័យកាលពីម្សិលមិញ។ ក្នុងនោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានមានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ ដោះស្រាយបញ្ហាគ្រាប់បែកទាំងនោះដោយកុំគិតតែពីរឿងរុករក និងយកអដ្ឋិធាតុទាហានរបស់ខ្លួនទៅប្រទេសវិញពេក។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា៖ «ឥឡូវខ្ញុំសង្ឃឹមថារដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងពិនិត្យមើលឡើងវិញ ហើយបើសិនជាអាចធ្វើទៅបាន កុំមកយកទៅឆ្អឹងខ្មោចនៅស្រុកខ្មែរ មកជួយយកគ្រាប់បែកដែលនៅសេសសល់នៅស្រុកខ្មែរទៅវិញផង»។លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានរិះគន់ថារដ្ឋាភិបាលអាមេរិកគិតតែពីរឿងទារលុយ (ចំនួន ២៧៤ លានដុល្លារហើយគិតទាំងការប្រាក់កើនរហូតដល់ជាង ៥០០ លានដុល្លារ) ដែលកម្ពុជាបានខ្ចីនៅក្នុងរបប លន់ នល់ និងរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Richard Nixon។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា៖ «បើសិនជា...ព្រោះគិតតែមកទារលុយ។ ទារលុយទារឥតឈប់ ហើយ លន់ នល់ មិនដឹងខ្ចីលុយអាមេរិកមកធ្វើអី ជំពាក់...ទារលុយមិនឈប់ តែរឿងឲ្យមកយកគ្រាប់បែកទៅវិញអត់ព្រមទេ ហើយមកប្រដៅឲ្យធ្វើប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែមកសម្លាប់ប្រជាជនខ្មែរ អត់បាននិយាយប្រជាធិបតេយ្យម៉ាម៉ាត់ទេ»។
អង្គការស៊ីម៉ាក់ (CMAC) បានរកឃើញគ្រាប់បែកគីមី ២ គ្រាប់ប្រភេទ Chlorobenzalmalononitrile (CS) នៅក្នុងទីធ្លាសាលារៀនមួយនៅភូមិគគីរ ឃុំគគីរ ក្នុងស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀងកាលពីខែមករាឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងមក។លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានលើកឡើងពីគ្រាប់បែកនេះដែរដោយបានទាមទារឲ្យអាមេរិកទទួលខុសត្រូវលើគ្រាប់បែកនេះ ហើយដឹកយកទៅប្រទេសរបស់ខ្លួនវិញ។ បើទុកគ្រាប់នៅទីនោះវាធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្លាច ហើយបើយកវាទៅបំផ្លាញវិញ សារធាតុគីមីនោះនឹងសាយភាយ។
ក្នុងនោះវាអាចបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ និងកើតរោគផ្សេងៗជាដើម។ លើសពីនោះវាក៏អាចបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ទារកនៅក្នុងផ្ទៃ ដូចជាធ្វើឲ្យឆែបមាត់ និងបង្កពិការភាពដៃជើងជាដើម។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «នេះជាការទទួលខុសត្រូវរបស់អាមេរិក។ មិនអាចនឹងលែងចោលទេ។ ខ្លួនឯងមកបង្កើតបញ្ហាឲ្យគេគ្រាប់គីមីនេះឥឡូវយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េច? បើទុក អាហ្នឹងពលរដ្ឋវាខ្លាច បើបំផ្លាញវា អាគីមីហ្នឹងវាសាយភាយ។ អ៊ីចឹងត្រូវដោះស្រាយម៉េចអាហ្នឹង»។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសង្ឃឹមថា ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជានឹងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាមួយនេះ។លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រាប់ឲ្យអាជ្ញាធរមីន និងអង្គការស៊ីម៉ាក់ឲ្យអញ្ជើញឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកលោក William Heidt ទៅធ្វើទស្សនកិច្ចគ្រាប់មីនទាំង ២ គ្រាប់នោះផងដែរ។ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍មិនអាចទាក់ទងលោក ហេង រតនា អគ្គនាយកអង្គការស៊ីម៉ាក់បានទេកាលពីម្សិលមិញ។
ប៉ុន្តែលោកបានសរសេរក្នុងហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា បញ្ហាគ្រាប់បែកនេះគឺមានភាព «ស្មុគស្មាញទាំងបច្ចេកទេស, ពេលវេលា និងសុវត្ថិភាព»។ វាពាក់ព័ន្ធនឹងកន្លែង និងពេលវេលាដែលសិស្សានុសិស្សរៀនសូត្រ ពីព្រោះកិច្ចប្រតិបតិ្តការអាចត្រូវការយូរថ្ងៃ។ ឥឡូវនេះដល់ពេលវិស្សមកាល ដូចនេះកម្លាំងជំនាញអាចរួសរាន់ដើម្បីដោះស្រាយឲ្យបានឆាប់បំផុត។
ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយតែឲ្យមើលសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលបានចេញកាលពី ២ សប្តាហ៍មុនដែលស្ថានទូតបានទទួលស្គាល់កេរដំណែលនៅក្នុងសង្គ្រាមវៀតណាម ដែលរួមមានការទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅកម្ពុជាហើយប្តេជ្ញាចិត្តនៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះដោយបានផ្តល់ប្រាក់ជាង ១៦០ លានដុល្លារសម្រាប់សកម្មភាពលុបបំបាត់គ្រាប់មីននៅកម្ពុជា។
ពាក់កណ្តាលនៃប្រាក់នេះត្រូវបានប្រើសម្រាប់លុបបំបាត់គ្រាប់ ដែលទម្លាក់ដោយយន្តហោះអាមេរិកនៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសកម្ពុជា តែប្រាក់ចំនួនពាក់កណ្តាលទៀតត្រូវបានប្រើសម្រាប់ដោះមីនរបស់ចិន សូវៀត និងវៀតណាមនៅភាគខាងលិចប្រទេសនៅតាមចម្ការមីនដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ១០ ដងជាងគ្រាប់ដែលទម្លាក់ដោយអាមេរិកទៅទៀត៕
Comments
Post a Comment